Hoe overleef je de hete zomer?
Beth Weinhouse
Misschien ben je wel zo iemand die een trui uittrekt als iedereen klaagt dat het te koud is. Of misschien ben jij wel iemand die een trui aantrekt als anderen zeggen dat ze het warm hebben. Er is nu eenmaal geen exacte temperatuur aan te wijzen die voor iedereen comfortabel is.
“De temperatuur waarbij mensen zich ongemakkelijk beginnen te voelen, is heel individueel en variabel”, zegt S. Tony Wolf, universitair docent aan de afdeling kinesiologie van de Universiteit van Georgia in de Verenigde Staten. Onze beleving van warmte en kou hangt niet alleen af van de temperatuur, maar ook van zaken als luchtvochtigheid en luchtstromingen. Bovendien beïnvloeden combinaties van factoren die uniek zijn voor individuen hoe we temperatuur ervaren: leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht, medische aandoeningen en medicatie.
Na verloop van tijd kunnen mensen wennen aan hogere – of lagere – temperaturen. Wie in een gebied woont waar de seizoenen wisselen, voelt zich aan het einde van de zomer vaak prettiger in de hitte dan aan het begin.
“Er zijn mensen in warme klimaten die zich nooit echt hoeven aan te passen omdat ze nooit echt buiten zijn”, zegt Robert Kenefick, hoogleraar en hoofd van de afdeling Biomedische en Voedingswetenschappen aan de Universiteit van Massachusetts in Lowell. “Ze gaan van een huis met airconditioning naar een auto met airconditioning en een kantoor met airconditioning.”
Airconditioning of niet, op een gegeven moment, vooral in de zomer, zullen veel mensen te maken krijgen met oncomfortabel hoge temperaturen. Meestal is het probleem slechts een kwestie van comfort. En gelukkig is er veel wat we kunnen doen om de hitte draaglijk te maken.
Drink voldoende water. “Ons lijf reguleert warmte door te zweten”, zegt Kenefick. “En als je zweet, droog je uit. Het drinken van gewoon, koud water of vloeistoffen met elektrolyten [zoals sportdranken] helpt.” Hoeveel moet je drinken? Een manier om te weten of je uitgedroogd bent, is door je urine te controleren. Die moet helder, licht- of strogeel zijn. Als de kleur donkerder is, ben je vermoedelijk uitgedroogd.
Pas je trainingsroutine aan om blootstelling aan hoge temperaturen te minimaliseren. “Ga eerder op de dag naar buiten als het koeler is”, adviseert Wolf, “of later op de avond. En probeer zoveel mogelijk in de schaduw te blijven.”
Kies lichte kleding, lichte stoffen, lichte kleuren. En kies voor losse kleding. Dat zorgt voor een betere luchtcirculatie en helpt je koel te houden. Sportkleding gemaakt van nieuwe stoffen die zweet laten verdampen, is ook een goede keuze.
Dek ramen af met luiken, jaloezieën of screens. Denk aan hoe een auto met gesloten ramen opwarmt als hij in de zon staat – dit noemen we het broeikaseffect. Hetzelfde kan thuis gebeuren als onafgedekte ramen zonlicht en warmte binnenhouden.
Gebruik ventilatoren om de lucht binnenshuis constant te laten stromen. “Ventilatoren verplaatsen lucht over je lichaam en laten zweet verdampen”, legt Kenefick uit.
oud een plantenspuit bij de hand. Door jezelf met koud of lauw water te besproeien en vervolgens bij een ventilator te gaan zitten of staan, kan je lichaam zweet verdampen en warmte via de huid afvoeren. Als je het echt warm hebt, neem dan een koud bad of een koude douche. “Hoe meer lichaamsoppervlakken je afkoelt, hoe beter het gaat”, zegt Wolf.
Er zijn ook nog een aantal creatieve tips die je kunt uitproberen.
Zoals de oplossing die in het leger wordt gebruikt om snel af te koelen. Kenefick, die in het Amerikaanse leger heeft gediend, zegt dat hem op een gegeven moment werd gevraagd een koelmechanisme te ontwikkelen dat geen energie verbruikte en dat overal makkelijk gebruikt kon worden. “Het leger wilde een manier om de mannen en vrouwen in uniform te koelen wanneer ze buiten in de hitte waren, zoals tijdens trainingsoefeningen”, zegt hij. De oplossing was om de militairen hun handen en armen tot aan de ellebogen in koel of koud water te laten dompelen. “Dit deel van het lichaam heeft veel bloedvaten en een groot oppervlak, dus dat is een snelle manier voor het lichaam om veel warmte af te voeren.”
Kijk een film die zich afspeelt in een koude omgeving, zoals Frozen, De Hel van ‘63 of Doctor Zhivago. Klinkt dat gek? ‘Temperatuurbesmetting’ is het fenomeen dat je het zelf kouder krijgt wanneer je iemand ziet die het duidelijk koud heeft. Uit een onderzoek blijkt dat wanneer mensen een film zien waarin acteurs hun handen in koud water steken, de temperatuur van hun eigen handen daalt. Deskundigen betwijfelen of de kerntemperatuur van het lichaam daadwerkelijk op deze manier kan worden beïnvloed, maar de kracht van suggestie zou wel eens verlichting kunnen bieden.